Depremlerin Kalbimize Verdiği Hasarların Farında Mıyız?

Doğal afet anında hepimiz paniğe kapılıyoruz, bedenimiz hayatta kalma moduna geçiyor. Ama ya kalbimiz? Bu konuda bilimsel araştırmalar ne söylüyor?

1. Ani Stres Ada­len Kalbe Meydan Okur

2010 ve 2011’de Yeni Zelanda’nın Christchurch kentinde yaşanan depremlerden hemen sonra, hastane acillerine kalp krizleriyle başvuru sayısı büyük bir artış gösterdi. Yani, deprem stresinin hemen ardından kalp krizleri daha sık görülmeye başlandı.

2. Sadece Kriz Değil; Kalp Yetmezliği, İnme ve Diğer Sorunlar da Artar

Deprem sonrası sadece kalp krizleri değil, kalp yetmezliği, ritm bozuklukları, hatta solunum yolu enfeksiyonları gibi başka bir çok sağlık sorunu da artar  .

3. Etkisi Uzun Sürer: Deprem Sonrası Yıllarda da Risk Yüksek

Güney Kore’deki Gyeongju depreminin ardından takip edilenlerde, kalp hastalığı gelişme riski bir yıl boyunca belirgin şekilde yüksekti; özellikle fazla dozda stres altındaki genç, kadın, düşük gelirli gruplarda  .

4. Türkiye’nin Acı Deneyiminden Canlı Veriler

2023’te Antakya’da yaşanan deprem sonrası, koroner arterlerde tıkanma olmadan gerçekleşen kalp krizleri (MINOCA) sayısında artış olmuş. Ayrıca ailede kalp hastalığı olanlarda ve daha önce kalp müdahalesi geçirenlerde risk katlanmış  .

5. Deprem Sonrası Koşullar Kalbi Yıpratır

Yapılan derlemeler (literatür taramaları) de gösteriyor ki deprem sonrası ilaç bulamama, kötü barınma koşulu, enerji eksikliği, stres kardiyomiyopatisi gibi faktörler kalp sağlığını doğrudan tehdit eder. Ani stres dalgası kalbimizi yanlış yöne yönlendirebilir  .

Peki, Neden Oluyor Bu?

• Fiziksel tepki: Adrenalin gibi hormonların ani artışıyla kalp hızı ve tansiyon çıkıyor, kan akışı bozulabiliyor. Bu da kalp krizini tetikliyor.

• Pıhtı riski: Stres kanın pıhtılaşma eğilimini artırıp damar tıkanıklığına neden olabilir.

• Yaşam koşullarının değişimi: Deprem sonrası sağlık hizmetlerine erişim zorlaşabilir, kalp hastalarının ilaçlarına ulaşması kesintiye uğrayabilir.

• Psikolojik yük: Sürekli kaygı, uyku bozukluğu ve depresyon kalp ritmini ve basıncını daha da olumsuz etkileyebilir.

Ne Yapmalı? Toplumsal ve Bireysel Önlemler

1. Kalp hastaları deprem çantasında ilaçlarını bulundurmalı.

2. Düzenli sağlık kontrolleri aksatılmamalı.

3. Strese karşı nefes egzersizleri ve psikolojik destek alınabilir.

4. Yardım hatları ve toplumsal afet planları kalp riski olanları da göz önünde bulundurmalı.

5. Toplumda bu riskin farkındalığı artırılmalı.

   Deprem sadece binaları yıkmaz, kalbinize de dokunabilir—ama bunu fark ederek korunmak mümkün.

Kısa Kaynaklar

1. Christchurch’de kalp krizlerinin ilk iki hafta içinde artışı 

2. Kalp hastalıklarının genel artışı 

3. Gyeongju depremi sonrası bir yıldaki IHD riski artışı 

4. Antakya’daki ACS ve MINOCA oranları 

5. Deprem sonrası kalp yetmezliği, stres kardiyomiyopati ve diğer koşullar.