Aort Kapağı Normal Yapısı Nasıldır? Üç Yapraklı Mı İki Yapraklı Mıdır?

1. Nerede ve Ne İşe Yarar?

Kalbimizin **sol karıncığı (ventrikül)** kasıldığında, oksijen açısından zengin kanı büyük atardamar olan **Aorta** içine pompalar. Bu çıkış noktasında yer alan ana kapak ise **Aort Kapağı**dır. Bu kapak, **sistol (kasılma)** sırasında açılır, kanın aortaya geçmesini sağlar; **diyastol (gevşeme)** sırasında kapanarak kanın geri sol karıncığa dönmesini önler. [Image of human heart showing aortic valve]

2. “Üç Yapraklı mı, İki Yapraklı mı?”

Normalde aort kapağı **üç adet yaprakçık (kusp) veya yaprak** içerir – yani **üç yapraklıdır**. Bu üç yaprakçık genelde şöyle adlandırılır:

• Sağ koroner yaprakçık (Right Coronary Cusp)
• Sol koroner yaprakçık (Left Coronary Cusp)
• Koroner olmayan yaprakçık (Non-Coronary Cusp)

Yani evet: **normal yapı üç yapraklıdır.**

Ancak bazı kişilerde doğuştan bu kapağın **iki yapraklı (bikuspid)** olması görülebilir. Bu bir doğumsal varyasyondur ve normal üç yapraklı yapıya kıyasla daha sık problem yaratabilir.

3. Yapısal Detaylar

• Kapakçıkların her biri **yarımay (semi-lunar)** biçimindedir. Bu yüzden aort kapağı “yarımay kapak” olarak da adlandırılır.
• Kapakçıklar, aort kökü içerisinde **“sinüsler”** adı verilen küçük ceplere açılır (sinus of Valsalva). Bu sinüsler, kapağın açılıp kapanmasını kolaylaştırır ve koroner damarların (kalbe kan taşıyan damarlar) çıkışını barındırır.
• Kapak dairesel bir “çerçeve”ye – teknik olarak **“annulus”** denilen halka benzeri yapıya – tutunur. Bu yapı, kapağın boyutunu ve esnekliğini belirler.
• Kapakçık kapanırken, her yaprakçığın sınırında küçük bir kalınlaşma (nodule of Arantius) bulunur; bu, sızmayı önleyen tampon gibidir.

4. Neden “İki Yapraklı” Olabilir?

**Bikuspid (iki yapraklı) aort kapağı**, doğumsal bir durumdur ve yaklaşık %1 civarında görülür. Bu durumda, normal üç yaprakçıklı yapıdan bir yaprak ya eksik olur ya da iki yaprak birbirine kaynaşmış olur. Bu farklılık, zaman içinde kapak fonksiyonunun bozulma riskini artırabilir (örneğin erken kireçlenme, daralma ya da kaçak).

Ancak unutulmamalıdır: **iki yapraklı olması, mutlaka hastalık olduğu anlamına gelmez, fakat izlenmesi gereken bir farklılıktır.**

5. “Normal” Olan Ne Demektir?

Sağlıklı bir üç yapraklı aort kapağında:

• Kapakçıklar düzgün açılır ve kapanır: kan sistolde rahatça çıkar, diyastolde geri akmaz.
• Kapakçıkların boyutları, aort kökü ve karıncık çıkışı ile uyumludur (örneğin annulus çapı, sinüs çapı vs).
• Kapakçıklar arasında yapısal bir bozukluk yoktur (şişme, yırtık, aşırı kireçlenme vs).
• Kan akımı düzgündir; kas yükü artmamış, sol karıncık aşırı zorlanmamıştır.

6. Sonuç

Özetle: normalde aort kapağı **üç yaprakçıklı bir yapıdadır.** Bu üçlü yapı, kanın kalpten aortaya etkili ve tek yönlü çıkışını sağlar. İki yapraklı kapak ise bir varyasyondur ve normalden farklıdır; izlenmesi ve gerekirse değerlendirilmesi gereken bir durumdur.

Halkın anlayacağı şekilde söylemek gerekirse: **“kapak üç kanatlı uçağa benzer, her biri düzgün ve senkron açılıp kapanır; iki kanatlıysa uçuşta biraz daha fazla dikkat gerektirir”** gibi.

**Kaynak:** En güncel kılavuzlardan biri olan European Society of Cardiology/European Association for Cardio‑Thoracic Surgery (ESC/EACTS) 2025 “Valvüler Kalp Hastalıkları” Kılavuzu kullanılmıştır.

Not: Bu yazı, tıbbi bilgilendirme amaçlıdır. Kendi durumunuzla ilgili değerlendirme ve kararlar için mutlaka kalp hastalıkları konusunda uzman hekimle görüşünüz.